Wanneer we praten over handelshavens, dan denken we meestal aan Antwerpen, Brugge-Zeebrugge of Oostende. Maar er bestaan ook belangrijke binnenhavens, zoals Gent, Brussel of Luik. Deze laatste werd opgericht in 1937 op de Maas en het Albertkanaal en is nu de derde Europese rivierhaven. Om er meer over te weten te komen, interviewden we haar algemeen directeur, de heer Emile-Louis Bertrand.
Seatalk: Kunt u de haven van Luik kort omschrijven?
Emile-Louis Bertrand (°1956): De Autonome Haven van Luik (Port Autonome de Liège – PAL), is de eerste Belgische (bijna 20 miljoen ton in 2021) en de derde Europese binnenhaven na Duisburg en Parijs. De haven ligt ideaal, in het centrum van een dicht netwerk van multimodale verbindingen en ze beheert de havenzones die gespreid liggen langs de Maas en het Albertkanaal in de provincie Luik.
Haar geografische ligging biedt talrijke commerciële voordelen:
Seatalk: Kunt u ons enkele cijfers geven in verband met de oppervlakte, de tonnage in & out, de types ladingen enz.?
DG Bertrand:
De PAL beheert 33 havenzones, verspreid over 382 hectare terrein, die ter beschikking van een honderdtal ondernemingen worden gesteld. Ze beschikt over 26 km aanlegkaaien, 3 containerterminals, 4 multimodale platformen gelegen in Monsin, Renory, Liège-Trilogiport en Semeries, een overdekt dok met een oppervlakte van 1 ha en een ro-rokaai. Daarbij komen nog 270 000 m³ opslagtanks voor brandstof, 70 magazijnen (15 ha), graansilo’s met een totale capaciteit van 50 000 m³ en… een jachthaven met 120 ligplaatsen.
Met een totaal volume (water-spoor-weg) van bijna 20 miljoen ton behandelde goederen in 2021, waarvan 15 miljoen ton via waterwegen aangevoerd werd, vertegenwoordigd de PAL een toegevoegde waarde van 2 316 miljoen euro, hetzij 15 % van het bbp van de provincie Luik. Ze creëert bovendien 18 860 jobs, waarvan 8 032 rechtstreeks met de havenactiviteiten in verband staan. De haven is bijzonder goed uitgerust voor de behandeling en opslag van onder meer bouwmaterialen, erts, bulk en chemische, staal-, landbouw- en petroleumproducten. Bovendien werden vorig jaar in onze drie terminals bijna 115 000 TEU-containers behandeld.
Dit percentage van 77 % van de goederen die via waterwegen vervoerd worden, betekent een fraaie prestatie op Europees niveau, aangezien het verkeer over de waterweg en/of per spoor tegenwoordig een duurzame logistiek, aanvullend op die via de weg, moet vormen.
Seatalk: Door wie wordt de haven van Luik beheerd? Van wie krijgt u uw opdrachten?
DG Bertrand: De haven van Luik is een UAP, Unité d’administration publique, een Openbare bestuurseenheid, die gerund wordt door een raad van bestuur, samengesteld uit vertegenwoordigers van de Stad Luik en van het Waalse Gewest en die altijd door de burgemeester van Luik voorgezeten wordt.
De Waalse regering belast de UAP met de volgende opdrachten :
– economische en territoriale activiteiten in het algemeen, en deze die verband houden met waterwegen in het bijzonder ontwikkelen, evenals de tewerkstelling bevorderen
– het beheer en het optimale gebruik van de havensites, de mobiliteit en een duurzame ontwikkeling verzekeren
– de modal shift van en naar waterwegen ondersteunen en de aantrekkelijkheid ervan verhogen.
Daartoe stellen we terreinen ter beschikking – we verkopen ze niet – aan ondernemingen (concessies) zodat zij er hun activiteiten kunnen ontwikkelen.
Seatalk: Welke zijn uw taken en verantwoordelijkheden?
DG Bertrand: Mijn voornaamste taak is het beheer van het havenbedrijf in het kader van een ondernemingsovereenkomst die ik zelf opgesteld heb en die door de raad van bestuur en de Waalse regering bekrachtigd werd.
Seatalk: Over hoeveel personen beschikt u en wat zijn hun functies/specialisaties?
DG Bertrand: Ik beschik over een team van 35 personen, waarvan 16 voor het administratieve beheer (secretariaat, juridische dienst, communicatie, enz.), drie verantwoordelijken voor de bewaking van onze havenzones en een vijftiental personen die belast zijn met het onderhoud in het algemeen. Een klein team weliswaar, maar in staat om ambitieuze projecten te realiseren, geloof me.
Seatalk: Hoe positioneert de haven van Luik zich ten opzichte van andere binnen- en zeehavens? Wat is haar nationale en internationale commerciële strategie?
DG Bertrand: Er bestaat een daadwerkelijke samenwerking tussen de havens. De zeehavens ervaren een grote druk door de concentratie aan scheepvaartactiviteiten en door de grootschaligheid van de containerschepen. Deze havens hebben twee prioriteiten: enerzijds de toegang tot de zee en anderzijds een verbinding met het hinterland om opstopping te voorkomen. Waterlopen zoals het Albertkanaal dat Antwerpen en Rotterdam met Luik verbindt, zijn dus essentieel.
Een logistieke hub zoals de onze is dus een belangrijke factor voor de herverdeling van de goederenstromen, in het bijzonder de containergoederen, in Europa. En omgekeerd, ladingen die vervoerd worden met vrachtwagens uit Duitsland kunnen er overgeladen worden op binnenschepen met bestemming Antwerpen en Rotterdam. Dergelijke oplossingen dragen in hoge mate bij tot een vlotte doorstroming van de verkeersassen, zoals de autoweg E313 waarlangs talrijke Duitse vrachtwagens dagelijks goederen vervoeren.
© Olivier Lagae
De PAL zou ook de rol van transferzone kunnen spelen voor de regio Noordrijn-Westfalen bijvoorbeeld, en dit vooral omdat onze containerterminals van Renory en Liège Trilogiport een goede naam hebben bij grote rederijen zoals CMA-CGM, MAERSK, OOCL, NYK en ONE.
Seatalk: Wat heeft de haven van Luik te bieden op het vlak van pleziervaart?
DG Bertrand: Onze jachthaven ligt op een steenworp afstand van het historische centrum van Luik en is het hart van het watertoerisme in onze regio. De jachthaven is heel gegeerd als thuis- of tussenhaven, is makkelijk toegankelijk, beschikt over 120 ligplaatsen en biedt een uitgebreid palet aan kwaliteitsvolle diensten. En binnenkort zal de PAL eveneens een nieuwe jachthaven beheren in Coronmeuse, ten noorden van Luik.
Seatalk: Sinds wanneer bent u algemeen directeur en wat zijn de criteria om deze functie te kunnen vervullen?
DG Bertrand: Ik bekleed de functie sinds 2004. Voor deze functie moet men onder meer beschikken over verschillende competenties op juridisch en economisch vlak, meertalig zijn, een managementdiploma bezitten en slagen voor een selectief examen voor een jury van de Waalse regering.
Seatalk: Kunt u ons een standaardwerkdag beschrijven?
DG Bertrand: Mijn werkdagen, onder meer gewijd aan het intern dagelijks bestuur en aan vergaderingen met mijn medewerkers, volgen elkaar vlug op en zijn heel afwisselend. Ze hebben alle één ding gemeen: de intensiteit ervan ! Ze staan in het teken van relatiebeheer met klanten (huidige concessiehouders), commerciële ontwikkelingen (toekomstige investeerders), meetings met verschillende partners, buurtbewoners en diverse gemeentelijke overheden, met de verantwoordelijken van de binnen- en zeehavens met wie we samenwerken en met andere federale en Europese overheden omtrent verschillende thema’s. Zonder daarbij de deelname te vergeten aan (inter)nationale conferenties en workshops gewijd aan onze core business om onze Luikse haven op ideale wijze te promoten. Het is beslist een boeiende en verrijkende functie!
Seatalk: Wat is uw professionele background?
DG Bertrand: Ik ben geboren in december 1956 in Robermont, behaalde een diploma in de rechten aan de Universiteit van Luik en startte daarna mijn loopbaan bij het Provinciebestuur waar ik verschillende functies bekleedde, waaronder uiteindelijk deze van algemeen directeur van de haven, die in 2011 geofficialiseerd werd. In de loop der jaren opende ik onder meer Liège Trilogiport (2015) en onthaalde ik er de eerste trein uit China in 2020.
Seatalk: Wat is uw gezinssituatie, als u dit tenminste niet als privé beschouwt ?
DG Bertrand: Nee, helemaal niet. Ik ben getrouwd en ben vader van een zoon, Olivier, en grootvader van een kleinzoon, Carl. Wat mijn hobby’s betreft, hou ik veel van de natuur, de jacht en ben ik verliefd op Cotentin (F).
Seatalk: Wat is uw grootste professionele uitdaging?
DG Bertrand: Het slagen van ons platform Liège Trilogiport. De voornaamste troef ervan is dat het een multimodale containerterminal (120 ha) is die nieuwe jobs creëert, uitgerust is met logistieke zones van de jongste generatie die een distributie op Europese schaal toelaten.
De uitdaging van vandaag bestaat erin de industrie te overtuigen om voor het vervoer van haar producten meer gebruik te maken van de binnenvaart en van multimodaliteit. We zouden ons meer willen inspireren op wat in Vlaanderen gebeurt, waar deskundigen een bezoek brengen aan ondernemingen om hun de voordelen van de binnenvaart uit te leggen. Anderzijds moet ook het brede publiek gesensibiliseerd worden voor de uitdagingen van deze logistiek, want voor de meeste mensen komt die neer op overtallige vrachtwagens die de wegen blokkeren, terwijl ze daarentegen voordelen voor de hele gemeenschap oplevert.
Seatalk: Wat zou u nog op uw verlanglijst willen zetten?
DG Bertrand: Aan toekomstprojecten geen gebrek. Ze zullen hoofdzakelijk te maken hebben met de uitbreiding van Liège Trilogiport naar Chertal, een potentiële economische zone voor de toekomst. Kortom, Luik positioneren op de Europese vrachtmarkt en er een nieuw Duisburg van maken, een plaats waar je niet omheen kunt wat de Europese logistiek betreft!
Seatalk: Bent u een gelukkige directeur? Wordt u vaak geconfronteerd met problemen die u slapeloze nachten bezorgen?
DG Bertrand: Ja, ik ben gelukkig met de reeds behaalde resultaten, maar ik ondervind ook een zekere frustratie omdat er een gebrek is aan beschikbare haventerreinen. Ik kan geen positief gevolg meer geven aan de toevloed van concessieaanvragen en ben dus beperkt in ontwikkelingsmogelijkheden.
Bedankt, meneer de algemeen directeur!
Auteur: Fr. Philips
Foto’s: Novandi – Mahaux Photography
SeaTalk Magazine per post ontvangen? Dat kan!
